Kategori: Kurmancî

okt 06

Wêje – Kamran Simo Hedilî

Peyva wêje ji gotina ´´bêje´´ hatiye. Ereb jê re edeb an jî edebiyat dibêjin. Latînî jê re lîteratur dibêjin. Ji hunera bûyeran, raman, hest û xeyalan bi awayekî spehî(estetîkî) bi riya ziman hatî derbirînkirin re wêje tê gotin. Wêjevan an wêjenivîs her dem dixwazin tenêtî, evîn, keder, tengasî, nefret, hezkirin, hest û xeyalên mirov bidine nasandin. Ji ber mijara wêjeyê mirov û jiyan e. Dixwazin aliyên mirovên baş û nebaş, rast û şaş, rind û xirab derxine holê. Heta ji wêjenivîsan tê hevpariya çarenivîs û giyanên mirovan îzah dikin. Wan bi hev didin naskirin û wêjeya xwe dikine amûra hevnaskirina Hemûyê bibînê…

okt 02

ŞIVANÎ (Şivanên Kurd)- Bahadîn Robar

Di zimanê kurdî de ji kesên berevanî, çavdêrî û parastina pezî (mih, bizin û ajalên weke wan) dikin re ‘şivan’ tê gotin. Peyva şivan ji du kîteyan pêk tê. Di zimanê kurdiya kevin/avestayî de peyva şivan weke ‘’fşûpane’’ di pehlewiya kevin de ‘şupan û şpan’ e. Di zimanê almanî de ‘’Schafhirte’’ ye. Di piraniya zimanên Hînd-Ewropî, di farisî de ’çûban’, û di forma kevintirîn de ‘şoban’, di ermenkî de ‘ç’oban’, di hîndûyî de ‘çûpan’ di belûcî de ‘şibank’ û hwd. e. Di zaravayên zimanê kurdî de jî, bi soranî ‘şiwan’, bi şêxbizinî ‘şuwan’, bi zazakî û hewramî ‘şiwane’ ye. Ji Hemûyê bibînê…

sep 15

SARYA – Osman Kapan

Pala xwe dabû darê, bi çar çavên kuskusandî li derdorê temaşe dikir. Bi wan çavên kuskusandî, wê dixwest hemû derdorê di çavên xwe de bi cih bike. Guhên wê li ber pêlên dengan wekî şikefteke bêbinîbû! Mîna çavan dixwest ku hemû dengan, di şikefta guhê xwe de kom bike. Çav û guh bi hevdu re dipêşbirkê de bûn. Her duyan bi hev re hestên wê ditixtixandin… Her dîtinek û dengekî ew bi paşeroja wê ve dibir. Hest zindî dibûn. Carinann ew di nava deryaya kul û derdan de dixeniqand, carinan hestên wê di navaşahî û keyfxweşiyê de difurand! Demekê dilînî bû, Hemûyê bibînê…

mar 04

JI BO ROJA ZIMANÊ ZIKMAKÎ I- Azad Zal

‘Ez kurd raketim ereb şiyar bûm’ Bûyer; Bi navê Tahir kurdekî hemedanî ji bo ku îlm û îrfanê peyda bike û bibe serwerê heyînê û têbigihîje raza evînê berê xwe dide medreseyê. Tahirê Hemedanî mirovek saf û dilpak e. Kî çi bibêje jê bawer dike. Wî bi dilpakiya xwe rêça xwe diyar kiriye û daxwaza wî bi tenê ew e ku wekî kurdekî dildarê zanyariyê û rêhevalê evînê bigihîje mexsed û miradên xwe. Tahir diçe medreseyekê dixwaze li wir bi cih bibe. Li medreseyê şagirtên din jî hene û bi dilpakiya wî henekên xwe dikin û tu car jê hêvî Hemûyê bibînê…

feb 26

Jîn ARYEN – Pêşengeke Êzidî: Meyan Xatûn

Pêşengeke Êzidî: Meyan Xatûn Jîn ARYEN Meyan Xatûn di sala 1874an de li gundê Baedrayê yê ku li ser navçeya Şêxanê ye di malbateke esil a êzîdiyan de ji dayik bûye.  Ew keça mîrê Baedrê ya bi navê Ebdî Beg bû. Dayika wê jî ji mîrîtiya Xanedana Çolê bû. Ew bi xweşikbûn û zîrekbûna xwe li gundê ku lê mezin bûbû û li gundên li derdorê bi nav û deng bû.  Bi sekn û helwesta xwe, bi jîrbûn û wêrekiya xwe bala gelek kesan dikişand ser xwe. Ew di wê zanebûnê de bû ku xwedî malbateke rêzdar, bihêz û qedîm Hemûyê bibînê…

feb 20

Du çîrok û Romanek-Yaşar Eroglu

Kurteromana nivîskar M. Şirin Bulğa a bi navê Girava Mirazan di Weşanên Ar de deketiye. Kurteroman ji 135 rûpelan pêk hatiye. Ez ê li ser kurteromana Girava Mirazan nirxandinekê bikim. Nivîskar M. Şirin Bulğa di berhema xwe de bi çîrokên gelerî kurteromanek afirandiye. Honaksaziya berhemê li ser van du çîrokên gelerî ava bûye û du çîrok bi encameke hunerane gihandiye hev, veguhestiye terzê romansaziyê. Ez ê di destpêkê de li ser kêmasiyên romanê rawestim. Serê pêşîn destpêka çîroka Şivan û Tamarê ji qalibê çîrokê tam derbasî qalibê romanê nebûye. Ji ya gelerî zêdetir tiştek lê zêde nekiriye. Divê bi vegotin Hemûyê bibînê…

jan 21

Yaşar Eroglû-Nameyeke Vekirî ji bo ‘Rêbera Rastnivîsîn’ê

Ev name tenê ne ji bo Rêbera Rastnivîsînê, ji bo Weqfa Mezopotamyayê, Komxebata Kurmanciyê ye jî. Di navbera çend mehên derbasbûyî de min du tezên lîsansa bilind ên mezûnên  Zanîngeha Yuzuncuyilê nirxand. Min dît ku weke mode di çend salên dawîn de derdorên bi ziman re eleqedar pişta xwe dane zanyariya Celadet Bedirxan berê xwe dane Rêbera Rastnivîsîn’a’ Komxebata Kurmanciyê ya Weqfa Mezopotamyayê. Di heyama min xwest vê gotarê binivîsim de nîqaşek li ser agnostîsîzmê vebû, kesekî youtuberê bi navê Daîmond Tema tabûyên ol û baweriyê kirine mijara nîqaşê. Vê nîqaşê rastiyek derxist holê ku 1400 salan zêdetir e haya Hemûyê bibînê…