Kategori: Wêje

sep 12

Nexşerewş -Heval DILBIHAR

Raperîna Giyanê Dîroka Xwebûnî Li gor rasteqîniya zagonên gerdûnî her dem, heta her kêlî dinava xwe de dîrokê dihewîne. Lê hinek dem û kêlî hene ne ku tenê dîrokê di nava xwe de dihewînin, di heman demê de dîrokê ji nû ve vedihonin  û radiçînin. Ew dem û kêlî di bin bîr, hiş û laşê dîrokê yên wê demê û hemû demên piştî wê…  Dem û kêliyên ku em behsa wan dikin, bêguman dem û kêliyên vejîner, raperîner, şoreşger, afirîner û sazker in. Tiştên li dijî rasteqîniyê vediçirînin/hildiweşînin, li şûna wan tiştên rasteqîn radiçînin/ava dikin. Ev dem û kêlî li gor dualîtiya rasteqîniyê hem Hemûyê bibînê…

sep 10

Şaş Bikaranîna Rengdêrên Namdariyê – Mihemed Kurdî

Ji bêjeyên (peyv) ku çawanî û çendaniya navdêran diyar dikin re hevalnav an jî rengdêr tê gotin. Hekerengdêr bi tena serê xwe bêtine nivîsîn ew jî her navdêr in , lê heke bi navdêrekê re bêtine nivîsîn, wê demê dibin rengdêr. Rengdêr (Hevalnav) , navdêran ji aliyê rewş, teşe, reng, hejmar û nîşanêve diyar dikin.  Di rêzimana kurmancî de gelek cureyên rengdêran hene lê ez ê di vê nivîsê de behsa ”Rengdêrên Namdariyê”  bikim. Rengdêrên Namdariyê paye, rade, pêywir û asta civakê ya navên mirovan yên taybet nîşan didin. Ev rengdêr carinan têne despêka navdaran carina jî tên dumahîka wan. Jibo ku mijar bête fêmkirin Hemûyê bibînê…

sep 07

PEYENA PEYNÎYI GAYÊYI ASAR YEW ÇÎYO-Elî Pîrojmonij (Ali Ozgen)

Xezebî Xoza di bêtir zaf î la mala kî aya xezebi fek nêkewî. Xezebî xoza di vizêr cirîyayî û ero zî mêşti zî cirîyenî.  Çew nêşîyawo beyonê onayenon ra biremo,  yan zî vernî bider bigîro û peyser biaçarno, biedelno. Teyna  xezebonê xozayi rê gay heme gonî hayig bibo. Asar derheqon sero gay terarekê ma hemini heqûmicid bibo, nî ki nêbeno. Bîxeyrba  merdimî, gonîyê bîynî ino derheq di teyna tênê yînî şîyenî yînî asar cirîyayon ra hagîdar bikerî. Derheqdê xezebonê Xozayi di merdim bi zonaye û cerebon ra havili veyneno la sey terş û dewarî tênon ser di hagîdar nêbeno. Lakim Hemûyê bibînê…

sep 04

TEWANG GERDENA ZÊR E DI SINGÊ KURDÎ DE-Yaşar Eroglû

Bi navê Pergala Zimanê Kurdî û Tewang nivîseke min di Kovara Nûbiharê de derket. Di zimanê kurdî-kurmancî de pergala tewangê çawa ava dibe mijara nivîsarê bû. (Nûbihar – hejm. 130) Min ev nivîsar pêşiyê şand Kovara Zendê. Kovara Zendê berê got çavkanî kêm in şûnde vegerand. Min ew kêmasî temam kir, dîsa şand. Hingê jî bi hinceta ‘tiştekî nû têde tune ye’ neweşand. Ez tê gihîştim ku bi hincetên neweşandinê li ber min dîwaran datînin, êdî min ji Zendê re neşand. Di vê nivîsarê de ez ê bi giştî pergala tewangê û hevsenga bi hêmaya xwerûtiyê re bigrim dest. Heta çiqas ku haya min jê heye, heta wê Hemûyê bibînê…

aug 31

HALÊ KIRDKÎYÊ ÊROYENÎ-Mamoste Hacî PÎRONIJ

Goma kû merdim kirdkî sero fikrîno gay vizêrê yêyî zî bigîro xo çimon ver. Hilla ki ma gedeyî bî ma dinya kird û zon zî kirdkî zonaynî.  Dewon di teyna kirdon dir kirdkî qalî nêbîynî, teyr û teburî dir, kerm û kêzon dir, verg û cinawiron dir, velg û vaşon dir, kerre û kuçon dir, dere û durxon dir, lay û rûyon dir zî qalî bîynî. Ma ki dekewtî şaristonon mîyon ma çîyîna ser ra bîyî. Ma wîtayon di dîy ki ma ra teber zî merdimî û zonî zî estî. Wendiş û veynayişê ma ki aver şi dinyaya ma zî Hemûyê bibînê…

aug 29

Nîqaşên Li Ser Kirdan/Zazayan – Mihemed Kurdî

Nîqaşên Li Ser Kirdan/Zazayan – Mihemed Kurdî Heke babet kurdên zaza! bin, bêgûman şer û nîqaşên giran jî pê re tên kirin. Vêca min jî nivîsandina vê mijarê ji bo xwe wek erkek netewî dît. Ez ê di nivîsara xwe de hewl bidim ku babetê û mebesta wê rave bikim. Nîqaşên li ser kurdên zaza di van rojên dawiyê de dîsa ketiye rojevê, bi taybet jî li ser çapemeniya civakî. Di derbarê babetê de hizrên cuda têne gotin, hindek alî dibêjin zaza ne kurd in û neteweyeke serbixwe û cuda ne, hindek dibêjin zazakî/kirdkî ne zaravayekî kurdî ye û zaza Hemûyê bibînê…

aug 18

DI DÎROKÊ DA PÊŞÇÊBÛNA ZIMANAN- Dilbêzarê Bêkes

Di cîhanê de, dîrok û temenê zimanan bi hejmara peyv û zaravayên wan tên pîvan. Lewma, di destpêka zimanan de nivîs tunebûye ku dîrok were nivîsîn. Ev rêbaz, wek di hin kanunên fizîkê de ku du tiştên dîyar hebûn û nirxê tiştek ne dîyar didin zanîn. Herwiha, ziman jî bi peyv û zaravayên wan dîroka temenî wan dîyar dibe. Di cîhanê de, ziman bi destpêka xwe heta hezar salan pişt re xwe dikemilîne. Piştî wê xwe kemilandina hezar salan, devok û zarava ji wan zimanan peyda dibin. Temenê wan devok û zaravayan jî di navbera çarsed û pênset salan da Hemûyê bibînê…